Bazı İnsanlar Neden Ameliyat Geçirdikten Sonra Yabancı Dil Konuşmaya Başlıyor?
Konya’da yaşayan 58 yaşındaki Rahmi Karademir’in başına gelen olay tıp dünyasında da şaşkınlık yarattı. Diz ameliyatı sonrası beynine pıhtı atan Karademir, felç geçirdikten sonra konuşma bozukluğu yaşadı. Müdahale sonrası hareket yetisi geri gelse de konuşma biçimi tamamen değişti. Türkçeyi anlayıp konuşamayan adam, akıcı şekilde Danca konuşmaya başladı. Bu sıra dışı tablo ise aslında tıpta nadir görülen bir sendromun habercisiydi: Yabancı aksan sendromu.
Peki yabancı aksan sendromu nedir, nasıl ortaya çıkar?

Yabancı aksan sendromu (Foreign Accent Syndrome - FAS), kişinin anadili yerine başka bir aksanla konuşmasına neden olan nadir bir nörolojik bozukluktur. Bu durum genellikle felç, beyin travması, migren ya da gelişimsel bozukluklar sonrasında ortaya çıkabiliyor.
İlk kez 1907 yılında tanımlanan bu sendrom, 2009 yılına kadar sadece 62 belgelenmiş vaka ile kayıtlara geçmiş. Hastalar, yeni bir dili öğrenmiyor; yalnızca konuşma biçimleri, çevreleri tarafından yabancı bir aksan olarak algılanıyor. Bu algı değişimi genellikle sesli harflerin uzaması, bazı sessizlerin farklı telaffuz edilmesi ve konuşmanın ritmindeki değişimlerle ilişkilendiriliyor.
Beyindeki ne gibi hasarlar bu sendroma neden oluyor?

Yabancı aksan sendromu çoğunlukla beynin sol tarafında meydana gelen lezyonlarla ilişkilendiriliyor. Beyincik gibi motor kontrol merkezlerinin de konuşma ritmi ve vurgulamasındaki değişikliklerde etkili olduğu düşünülüyor. Bazı vakalarda ise sendromun psikolojik kökenli olduğu yani bir psikiyatrik bozuklukla birlikte geliştiği görülmüş. Hastalar genellikle konuşma bozukluğunun farkında oluyor ve bu yeni aksan, onlar için bilinçli bir çaba olmaktan çok istemsiz bir değişim şeklinde ortaya çıkıyor.
İyi de o zaman Rahmi Karademir neden Danca konuşmaya başladı? Aksanının değişmesi gerekmez miydi?

Yabancı aksan sendromu çoğunlukla aksan değişikliğiyle sınırlı kalsa da bazı vakalarda kişi, daha önce öğrendiği fakat uzun süre kullanmadığı bir dili yeniden konuşmaya başlayabiliyor. Rahmi Karademir’in durumunda da bu ihtimalin gündeme gelme sebebi tam olarak bu. Doktorların açıklamasına göre Karademir geçmişte bir şekilde Danca’yla temas etmiş olabilir ve beyin hasarı sonrası Türkçeye dair bağlantılar zayıflarken, uzun süredir kullanılmayan bu dil aniden yeniden devreye girmiş olabilir.
Yani iki veya daha fazla dil bilen bireylerde, felç ya da beyin travması sonrası bir dil tamamen unutulabilirken, diğer dil korunabilir ya da ortaya çıkabilir. Danca örneği de bu nadir tablonun bir sonucu. Beyindeki farklı dil merkezlerinin farklı bölgelerde yer alması, bu dillerin her birinin ayrı şekilde etkilenmesine yol açabiliyor. Dolayısıyla geçmişte öğrenilmiş ama aktif olarak kullanılmayan bir dil, bir nevi yedekte bekliyor ve beyin birincil dili geçici olarak kaybettiğinde bu yedek sistem devreye giriyor.
Doktorların belirttiğine göre bu durum geçici olabilir ve zamanla Türkçeye dönüş mümkün. Rehabilitasyon sürecinde beynin dili yeniden yapılandırma kapasitesi sayesinde hastalar, eskiden konuştukları dilleri yeniden öğrenebiliyor.
Keşfet ile ziyaret ettiğin tüm kategorileri tek akışta gör!
Yorum Yazın
Hiç kimsenin Danca bilmediği bir yerde bu ağabey her şeyi bilebilir… Sağlıklı ömrü olsun, büyük geçmiş olsun.
Ahahahahahahaha
Hemen vatandaşlık istesin
adam zaten danca biliyor, ameliyattan sonra türkçe konuşmakta sorun yaşıyor sadece, işin aslı bu. abarta abarta adam köpeği ısırdıya getirip önümüze koyuyors... Devamını Gör